Prawidłowo zaprojektowany system orynnowania odprowadza wodę bez przelewania i zacieków nawet podczas ulew. Kluczem jest właściwa wielkość rynien i rur spustowych dobrana do efektywnej powierzchni dachu, układu połaci oraz intensywności opadów w regionie. Nie ma rozwiązania „uniwersalnego” – średnice i przekroje muszą odpowiadać konkretnym warunkom.

Jak prawidłowo dopasować system rynnowy do powierzchni dachu?

Podstawą doboru jest tzw. efektywna powierzchnia dachu (EPD), czyli rzut połaci powiększony o współczynnik wynikający z nachylenia i długości krokwi. Dla dachu dwuspadowego obliczenia są prostsze: sumujesz rzuty połaci i uwzględniasz spadek do jednego lub dwóch narożników. Przy dachach wielopołaciowych i z lukarnami EPD rośnie, co zwykle wymusza większy rozmiar rynien i rur spustowych lub większą liczbę rur.

Kolejny krok to strefa opadowa. W rejonach o intensywnych ulewach (np. południowe stoki górskie) warto rozważyć większe średnice lub rury spustowe co 8–10 m bieżących rynny zamiast co 12–15 m. Pamiętaj też o spadku rynny (zwykle 2–3 mm na 1 m), który przyspiesza odpływ wody i zmniejsza ryzyko przelewania na narożnikach.

Rozmiary rynien i rur spustowych – jakie są dostępne?

Na rynku dominują systemy o średnicach nominalnych: rynny 100, 125, 130, 150 mm oraz rury spustowe 80, 90, 100, 110 mm. Producenci oferują także profile owalne i półeliptyczne – mają większą przepustowość przy zbliżonej szerokości, co bywa korzystne przy ograniczonej przestrzeni pod okapem.

• Małe połacie i garaże: rynna 100–110 mm z rurą 80–90 mm zwykle wystarcza, o ile długość odcinka nie przekracza ~10 m na jedną rurę.
• Domy jednorodzinne: najczęściej sprawdza się rynna 125–130 mm i rura 90–100 mm. To kompromis między wydajnością a estetyką okapu.
• Duże dachy i obiekty z długimi okapami: rynny 150 mm i rury 100–110 mm, ewentualnie profil półeliptyczny.

Oprócz średnicy liczy się materiał i hydraulika systemu. PVC jest lekkie i ekonomiczne, stal powlekana – sztywna i odporna na temperatury, a aluminium i tytan-cynk – trwałe i eleganckie. Gładkość powłoki oraz liczba kolanek na pionie bezpośrednio wpływają na przepływ. Im mniej załamań i łączeń, tym lepiej.

Wielkość rynien i rur spustowych a powierzchnia dachu – podsumowanie

Dobór średnicy rynien i rur spustowych warto zacząć od wyliczenia EPD dla każdej połaci i przypisania jej do konkretnej rury spustowej. Zasada praktyczna jest prosta:

• Dla połaci do ~50–60 m² na jedną rurę – rynna 120–130 mm + rura 90–100 mm.
• Powyżej ~60–80 m² – rynna 130–150 mm + rura 100–110 mm lub dodatkowy pion.
• Przy długich odcinkach rynien stosuj dodatkowe spadki i przelewy awaryjne przy narożnikach.

Pamiętaj o detalach wykonawczych: pasy nadrynnowe, szczelne łączenia, odpowiedni rozstaw haków (40–60 cm), dylatacje przy długich odcinkach i siatki przeciw liściom w miejscach zadrzewionych. To one decydują, czy idealnie dobrana wielkość rynien i rur spustowych zadziała w praktyce.

Konkluzja: właściwy rozmiar rynien i rur spustowych to pochodna powierzchni i geometrii dachu, lokalnych opadów oraz liczby pionów. Dobrze dobrany system chroni elewację i fundamenty, a przy okazji ogranicza hałas i zacieki. W razie wątpliwości sięgnij po wytyczne producenta lub wykonaj szybkie obliczenia w kalkulatorze EPD – to niewielki wysiłek, który oszczędza duże pieniądze podczas pierwszej ulewy.